Amsterdam staat bekend om haar grachten en bruisende cultuur. Maar wat mij altijd heeft gefascineerd, zijn de stille plekken die je soms achter de gevels vindt. In de Jordaan, de buurt waar ik zelf vijf jaar heb gewoond zijn prachtige hofjes vol geschiedenis en karakter. In deze blog neem ik je mee langs verborgen hofjes in de Jordaan. Een route van ongeveer 6 kilometer langs 12 van deze verborgen pareltjes. De wandeling begint én eindigt bij Amsterdam Centraal.
De hofjes in de Jordaan
De hofjes in de Jordaan die ooit zijn gebouwd voor alleenstaande vrouwen, armen of ouderen (vaak met een religieuze achtergrond) tegenwoordig zijn deze hofjes nu oases van stilte in de stad. In de Jordaan zijn er nog zo’n 30 te vinden. Hoewel veel hofjes nog steeds zijn bewoond, kun je er vaak overdag toch even een kijkje nemen. Maar respecteer wel de rust, het zijn namelijk geen musea, maar plekken waar mensen wonen.
In deze blog vertel ik meer over een stadswandeling langs deze prachtige plekken in het centrum van Groningen.
Hofjeswandeling door de Jordaan: 12 hofjes in 6 kilometer
Hoewel ik 5 jaar in de Amsterdamse Jordaan woonde, heb ik de vele hofjes bij mij in de buurt nooit bezocht. Vandaar dat ik me voornam om een keer een wandeling langs deze verborgen plekken van Amsterdam te maken. Op internet vond ik een 6 km lange stadswandeling langs 12 hofjes in de Jordaan, die start en finisht bij het Centraal Station.
1. Hofje van Brienen
Als je vanaf het Stationsplein, via de Brouwersgracht naar de Prinsengracht wandelt, zie je op nummer 89-133 Hofje van Brienen. Het eerste hofje van hofjeswandeling door de Jordaan. Als je de zware deur opent en door de korte gang loopt sta ik ineens in een kleine binnenplaats. Dit hofje werd in 1804 gesticht door Jan van Brienen en zijn vrouw. Zij hoopten hiermee een plek in de hemel te verdienen. Adres: Prinsengracht 89-133
2. Zon’s Hofje
Aan dezelfde gracht vind je Zon’s hofje, bereikbaar via een smalle gang. Hier stond ooit een doopsgezinde schuilkerk, ver weg van de openbaarheid. Later werd het hofje gebouwd, speciaal voor doopsgezinde dames boven de 50. Tegenwoordig wonen er vooral jongeren. Adres: Prinsengracht 159-171.
3. Sint-Andrieshofje
Het Sint Andrieshofje aan Egelantiersgracht is het oudste nog bestaande hofje van Amsterdam (op het Begijnhof na). Als je de zware deur opent wandel je door een gang met Delfts blauwe tegels, naar een hofje waar ooit arme katholieke vrouwen woonden. Nog altijd wonen hier alleen vrouwen, al zijn de religieuze eisen inmiddels verdwenen. Adres: Egelantiersgracht 107-141C
4 Claes Claesz Hofje (Anslo’s Hofje)
Het Claes Claeszhofje zou tussen de Eerste Egelantiersdwarsstraat 1-5 / Egelantiersstraat 18-54 en Tuinstraat 35-49 moeten zijn. Dit maakt het ingewikkeld om het te vinden. Dit hofje heb ik dus niet bezocht
5. Regenboogliefdehofje
Dit hofje aan de Tuinstraat heb ik niet van binnen kunnen zien, want de deur was dicht. Of kreeg ik niet open. Bijzonder is de gevelsteen boven de ingang. Adres: Tuinstraat 100-102
6. Hofje De Zeven Keurvorsten
Dit hofje, gesticht in 1645, was bedoeld voor maagden en oude vrouwen. Tegenwoordig draagt het een iets minder “uitbundige” naam: De Zeven Keurvorsten. Adres: Tuinstraat 199 – 225
7. Hofje Concordia Noord
Hofje Concordia Noord behoort net het Constantiahofje, Concordiahofje Zuid en het Hof van Parijs tot de zogenoemde filantropische woningbouw. Tegenwoordig zijn het normale huurwoningen. Misschien is dat de reden dat ik dit hofje niet van binnen heb gezien.
8. Karthuizerhofje
Waar ooit een oud klooster heeft gestaan, vind je nu het grootste hofje van de Jordaan. De huisjes zijn ontworpen door Daniël Stalpaert, de architect van het Paleis op de Dam. Adres: Karthuizersstraat 87-171
9. Suyckerhofje
Het Suyckerhofje voor protestantse bejaarde vrouwen en weduwen is gesticht in 1667. Ook nu wonen hier alleen vrouwen, al zijn de regels een stuk soepeler. Helaas was de deur gesloten. Adres: Lindengracht 149-163
10. Hofje Constantia
Hofje Constantia ligt aan de Willemsstraat, waar ooit de Goudsbloemgracht liep. Adres: Willemsstraat 143-147
11. Raepenhofje
Even verder aan de Palmgracht ontdek ik het Raepenhofje, één van de oudste en meest authentieke hofjes van de stad. Nog steeds beheerd door de nazaten van de stichter, Pieter Adriaenszn. Raep. Hier wonen vrouwelijke studenten — totdat ze gaan samenwonen. Adres: Palmgracht 28-38
12. Bosschehofje
Tot slot beland ik bij het Bossche Hofje, dat blijkt te zijn verbonden met het Raepenhofje. Slechts gescheiden door een heg, maar officieel als aparte hofjes bekend. Adres: Palmgracht 20-26
Praktische tips voor onderweg
- Reken voor de hofjeswandeling 2,5 tot 4 uur inclusief pauzes en binnenkijken.
- Het beste moment om de hofjes in de Jordaan te bezoeken is doordeweeks en vroeg in de ochtend. In het weekend zijn sommige gesloten.
- Hou er rekening mee dat de hofjes zijn bewoond, dus praat zachtjes en blijf niet onnodig lang.
- Op de route zijn genoeg gezellige cafés en terrasjes voor een koffiepauze of lunch.
Mijn ervaring met de hofjeswandeling
Deze hofjeswandeling door de Jordaan laat je een heel ander Amsterdam zien. Geen drukte van toeristen, maar stilte, historie en de stille binnentuinen. Je ervaart hoe de stad ooit gebouwd was: met zorg voor gemeenschap, rust en schoonheid. En dat, midden in de Jordaan.
Wat me opviel is dat sommige hofjes achter onopvallende deuren liggen, waardoor je er bijna aan voorbij loopt. Of die alleen via smalle poorten toegankelijk zijn of waarvan de deuren op slot zijn. Of die ik niet open kreeg. Het voelt namelijk toch alsof je stiekem andermans ‘binnentuin’ betreedt. Maar ook dat de informatie die ik vond op internet niet altijd klopt. Want hoewel ik alle adressen heb gecheckt, heb ik er toch een paar niet gevonden. Toch heb ik geprobeerd om in deze blog zo goed mogelijk uit te leggen waar je de ingang van de hofjes kan vinden.
Heb jij deze hofjeswandeling al eens gelopen?
