Met de auto over het IJsselmeer rijden. Kun jij je dát voorstellen? In de winter van 1963 vroor het zo hard dat er een autotocht over de voormalige Zuiderzee werd georganiseerd. En als klein meisje was ik daarbij. Met behulp van oude foto’s, de verhalen van mijn ouders, een herinneringstegel en wat info van het internet, neem ik je mee naar de winter van 1963, toen je met de auto over het IJsselmeer kon.
Winter 1963
De winter van 1963 staat bekend als de koudste van de twintigste eeuw. Het vroor maanden achter elkaar en het ijs was zo dik dat er auto’s over het IJsselmeer konden rijden. De veerdienst Stavoren – Enkhuizen was uit de vaart en op 18 januari 1963 werd de koudste Elfstedentocht ooit verreden. Die dag was het min 21 graden en er waaide een stormachtige wind maakte. Wat deze tocht tot een helse tocht maakte. De Elfstedentocht uit 1963 is daarom bekend als de ‘barste tocht der tochten’.
In de tijd dat ik in Friesland woonde heb ik ook “de Elfstedentocht” gedaan. Mijn bevindingen lees je in De Friese 11 steden vanuit Hollands perspectief.
Met de auto over het IJsselmeer
Dat je in die winter ook met de auto over het IJsselmeer kon rijden is minder bekend. Ik was in 1963 net 4 jaar geworden dus veel van die tijd herinner ik me niet. Maar als ik oude foto’s bekijk en de verhalen van mijn ouders herinner, was het IJsselmeer veranderd in een witte vlakte waar je met de auto overheen kon.
Toen het IJsselmeer helemaal dichtgevroren was werden er door de ijsclubs van Hindeloopen (Friesland) en Wervershoof (Noord-Holland) autorally’s georganiseerd. Op dit YouTube filmpje zie je dan ook een hele rij auto’s over witte ijsvlakte gaan. Omdat deze autotocht van Friesland naar Noord Holland een groot succes was, werd het weekend erna weer een rally gereden maar dan in tegenovergestelde richting. Dit was de tocht waaraan wij als gezin hebben meegedaan.
Autorally Drie IJsselmeer Steden
Op 24 februari 1963 reden mijn ouders met hun oude Opel de ‘Autorally Drie IJsselmeer Steden’. De start was in Enkhuizen en vanaf daar reden wij over het bevroren IJsselmeer via Oude Zeug, Medemblik, Wervershoof, Stavoren, Hindeloopen en Workum. Waar je, net als bij de Elfstedentocht in elke plaats een stempel kreeg.
Aan deze 130 kilometer lange tocht deden per keer zo’n 5000 auto’s mee en die was goed georganiseerd. De ANWB had richtingaanwijzers en wegwijsborden geplaatst, waardoor je niet kon verdwalen en halverwege Enkhuizen en Stavoren was er zelfs een tijdelijke benzinepomp.
Hoe mijn ouders wisten van deze autorally is mij niet bekend. Waarschijnlijk door een advertentie in de krant. Op de website van historisch Koudum staat namelijk een oude foto van een advertentie over de 3-stedentocht per schaats. Waarin ook de autorally over het IJsselmeer wordt genoemd. In dit bericht lees ik dat je per auto 10 gulden betaalde en dat je tussen 10 en 2 uur kon starten en alleen vanaf Workum en Medemblik.
Meer verhalen over de autorit over het IJsselmeer
Als ik op internet verder zoek stuit ik op de websites van Andere tijden en Schaatshistorie.nl. Op Andere tijden staan leuke anekdotes over de winter van 1963. Want voordat het ijs ‘betrouwbaar’ voor auto’s was verklaard waren er waaghalzen die op allerlei manieren de overkant probeerden te bereiken. En dat liep niet altijd goed af.
Bij de eerste pogingen om met de auto te kijken hoever men kon komen en bij het uitzetten van de route is iemand van de ijsclub met zijn trekker door het ijs gezakt voor de kust van Stavoren.
Op Schaatshistorie lees ik meer over het tegeltje dat wij als herinnering aan de rally kregen en wat jaren in mijn ouderlijk huis heeft gestaan. Op dat tegeltje staat “Autorally Drie IJsselmeer steden”. Waarbij je zou denken dat alleen de drie Friese steden werden meegeteld (Stavoren, Workum en Hindeloopen). Terwijl toch ook twee West-Friese steden (Medemblik en Enkhuizen) meededen. Dus in dit artikel vragen zij zich af of de Noord-Hollandse steden wel officieel meededen aan de autotocht. Het antwoord op deze vraag staat er helaas niet bij.
Toch is het leuk dat ik met hulp van internet meer te weten ben gekomen over de oude foto’s uit mijn fotoalbum en het tegeltje van “Drie IJsselmeer steden”. En dat de winter van 1963, toen je met de auto over het IJsselmeer kon, een gezicht heeft gekregen.
Kun jij je de winter van 1963 nog herinneren?
